فاطمه ملقب به انیس الدوله همسر مورد علاقه و سوگلی حرم سرای ناصرالدین شاه قاجار، پادشاه ایران بود.

فاطمه، دختر نورمحمد نامی، در کودکی یتیم شد و مادرش نیز مجددا ازدواج نمود. فاطمه به ناچار در امامه نزد عمو و عمه خود زندگی سختی را به چوپانی می گذراند. عمویش صفر و عمه اش نسا نام داشتند. او دو برادر دیگر هم به نام های حبیب الله و محمدحسن داشت که بعدها به حکومت قم و درجه امیرتومانی رسیدند و به القاب معظم السلطنه و معظم الدوله مفتخر شدند.

آشنایی ناصرالدینشاه و انیس الدوله در یکی از سفرهای شکار شاه اتفاق افتاد. در سفری که شاه برای شکار به حوالی امامه رفته بود، دختر چوپانی را می بیند و پس از اندکی مصاحبت، او را خوش صحبت و شیرین زبان می یابد و با خود به تهران می آورد. انیس الدوله ابتدا به دست جیران سپرده می شود تا آداب معاشرت بیاموزد. با مرگ جیران (سوگلی قبلی شاه) خانه و اثاث او به انیس الدوله سپرده می شود و او به تدریج مقام و نفوذ لازم را پیدا می کند.

انیس الدوله نسبت به شاه وفاداری حیرت انگیزی داشت. او پس از ترور ناصرالدین شاه تا زمان مرگ عزادار بوده و زمانی که اتابک حقوق وی را بصورت یک بسته اسکناس برای وی فرستاد، با مشاهده تصویر ناصرالدینشاه بر اسکناس ها، غش کرد و پس از چند ساعت فوت نمود!!

او نخستین ملکه ایران است که تا اروپا مسافرت کرد. او با شاه تا مسکو همراه بود ولی حضور دختران اشراف زاده روسی و مراسم غربی در جریان خوش آمدگویی از آن ها باعث برخورد فرهنگی شد و ناصرالدین شاه انیس الدوله را به تهران برگرداند. ماجرا چنین بود که به محض اینکه شهردار مسکو از ورود انیس الدوله اطلاع یافت، تا دروازه شهر رفت و تلاش کرد تا دسته گلی تقدیمش کند، برای گریز از چنین دردسرهایی، مشیرالدوله به شاه توصیه کرد تا انیس الدوله را به تهران بازگرداند.